Steenuil

Predatie van steenuilen

Predatie van steenuilen in nestkasten is een groot probleem. Meestal is de steenmarter de boosdoener, deze roofdieren zijn de laatste decennia enorm in aantal gegroeid. In een bepaald gebied werd 25% van de steenuilbroedsels gepredeerd. Ook in ons werkgebied troffen we met enige regelmaat predatie aan. Nu er door steenuilen in nestkasten gebroed wordt, is ook te zien hoeveel predatie er voorkomt. Daartegen zijn meerdere bescherming methoden bedacht. Er werden gladde manchetten of gaasmanchetten om boomstammen aangebracht, maar die werken alleen bij bomen die solitair staan. Marters kunnen een behoorlijke afstand overbruggen door van de ene boom naar de andere te springen. Vervolgens werd in de nestkast voorzieningen getroffen, de twee schotjes van het voorportaal werden dichter bij elkaar geplaatst, de vlieggaten werden niet achter elkaar geplaatst, er werd gebruik gemaakt van een pendel, die óf het voorste, óf het achterste vlieggat doorgang belemmert. Een steenmarter kan, vanwege de lengte van zijn ruggraat niet door beide gaten tegelijk, terwijl het tussenportaal te klein is om daar een draai te maken. Uiteindelijk is er voor een ander systeem tegen predatie gekozen met een extra tussenschotje in het voorportaal, waardoor de steenmarter onmogelijk binnen kan komen. Sinds dergelijke nestkasten in gebruik zijn genomen is de predatie een groot gedeelte teruggedrongen. Toch zijn er in de nieuwe nestkasten enige broedsels verloren gegaan, nu door toedoen van de wezel. Deze rover is zo klein, dat hij de hindernis in de kast wel kan nemen.

Op de foto hiernaast een dood steenuil vrouwtje met 3 leeg gegeten eieren. Deze kast was beveiligd door een pendelconstructie. Wij begrepen niet dat een rover hier binnen kon komen. Een dag later werden we gebeld door de erfbewoner: de kat had een wezel gevangen. Het antwoord was dus gevonden. Naar alle waarschijnlijkheid heeft de steenuil dermate verzet gepleegd, dat de wezel hierdoor gewond is geraakt. Als gevolg daarvan heeft de kat de wezel kunnen pakken.

Grootste broedsel

In het werkgebied van de Oelenwappers is in 2014 het grootste broedsel sinds de oprichting van de werkgroep (2008) gevonden. Maar liefst 6 steenuiltjes werden aangetroffen in een nestkast. Overigens werden in dat jaar in ons land, als gevolg van veel muizen, nog grotere broedsels groot gebracht.

Bijzondere terugmelding

Eén van de redenen om te ringen is om de geringde vogel te volgen of terug te vinden met soms heel leuke gebeurtenissen.

In een nestkast in Delden vonden we een steenuiltje met een oranje plastic ring. Op de ring stond een telefoonnummer vermeld, bovendien was de ring genummerd. Het telefoonnummer was van de heer Beersma, een coryfee op het gebied van onderzoek naar de leefmethode en doodsoorzaken van steenuilen.

Hier volgt het mailcontact van april 2013 tussen de partijen.

Dag Peter,
Wij troffen vandaag een SU met oranje ring E 113 in Delden aan. Kun je gegevens over deze uil zenden?
Groet,
Goen

Dag Goen, een zeer bijzondere vondst! Toen we in 2000 starten met kleurringen via MLV (stilzwijgend advies SOVON) omdat de onderbemande ringcentrale mij toen geen ringvergunning wilde geven (had er al wel een gehad voor Doesburg) kozen we ieder jaar een andere kleur. Dus in 2002 oranje wegens het Koninklijke huwelijk! We hebben nooit meer zo’n oud uiltje teruggemeld gekregen… Deze stamt uit een nest met 4 jongen in Vorden (daar ook weer paarden met hun veel kevers kwekende mestballen waar de jongen het na het nestverlaten van moeten hebben) en met prachtige gewichten. Op 21 dagen al 2x 162, deze 148 en de vierde 165 gram! Vaak slijten die plastic ringen na 5 jaar zo dat je ze niet meer kunt aflezen. In 2009 zijn wel weer oranje ringen gebruikt, maar om verwisseling tegen te gaan zijn die vanaf 500 genummerd. Dus kijk of je er zeker van bent dat het 1e cijfer een 1 is én de ring echt oud is.
Groeten Peter